انواع بلوور صنعتی
در ادامه به مهم‌ترین و پرکاربردترین “انواع بلوور صنعتی” اشاره می‌کنیم و هر کدام را به تفصیل شرح می‌دهیم.
بلوور سانتریفیوژ (Centrifugal Blower)
بلوور سانتریفیوژ یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال پرکاربردترین انواع بلوور صنعتی است. در این دستگاه هوا یا گاز از مرکز وارد می‌شود و با چرخش پروانه‌ها و استفاده از نیروی گریز از مرکز به سمت دیواره‌های محفظه رانده می‌شود. محفظه معمولاً شکلی حلزونی دارد که به هدایت جریان هوا به سمت خروجی کمک می‌کند. این طراحی باعث می‌شود بلوور سانتریفیوژ توانایی جابه‌جایی حجم بالایی از هوا با فشار متوسط را داشته باشد.
یکی از ویژگی‌های مهم این مدل از انواع بلوور، پایداری عملکرد آن در شرایط کاری مختلف است. همین ویژگی سبب شده در بسیاری از صنایع از جمله نیروگاه‌ها، کارخانه‌های فولاد، صنایع سیمان و همچنین سیستم‌های تهویه صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. در کنار این مزایا، باید توجه داشت که بلوور سانتریفیوژ نسبت به آلودگی‌های محیطی و ذرات معلق کمی حساس است و برای حفظ راندمان نیازمند نگهداری دوره‌ای مناسب می‌باشد.
بلوور روتس (Roots Blower)
بلوور روتس که با نام بلوور جابجایی مثبت هم شناخته می‌شود، مکانیزمی متفاوت با سانتریفیوژ دارد. در این مدل از انواع بلوور صنعتی، دو روتور در خلاف جهت هم می‌چرخند و هوا را از ورودی به سمت خروجی هدایت می‌کنند. نکته مهم اینجاست که روتورها با وجود نزدیکی بسیار زیاد، هیچ‌گاه با هم تماس پیدا نمی‌کنند و همین موضوع موجب کاهش استهلاک قطعات می‌شود.
کارکرد اصلی این مدل از انواع بلوور بر پایه‌ی تولید فشار ثابت و یکنواخت است. این موضوع در صنایعی که نیاز به جریان دائمی و بدون نوسان هوا دارند اهمیت زیادی دارد. به عنوان نمونه، در تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب که باکتری‌ها برای تجزیه مواد آلی نیازمند اکسیژن مداوم هستند، بلوور روتس گزینه‌ای ایده‌آل است. این مدل از انواع بلوور همچنین در صنایع شیمیایی و حتی برای انتقال مواد پودری کاربرد گسترده‌ای دارد. البته باید توجه داشت که صدای تولیدی این مدل نسبت به برخی بلوورهای دیگر بیشتر است و در محیط‌هایی که کنترل صدا اهمیت دارد ممکن است محدودیت ایجاد کند.
بلوور اسکرو (Screw Blower)
بلوور اسکرو از نظر مکانیزم شباهت‌هایی به کمپرسورهای اسکرو دارد. در این دستگاه دو مارپیچ یا پیچ دوار در کنار هم قرار گرفته‌اند که با چرخش هماهنگ خود هوا را به دام انداخته و به تدریج فشرده می‌کنند و در نهایت به سمت خروجی می‌فرستند. همین طراحی باعث می‌شود راندمان این بلوورها بسیار بالا باشد و در مقایسه با مدل روتس، مصرف انرژی کمتری داشته باشند.
یکی از ویژگی‌های بارز بلوور اسکرو تولید صدای کمتر است که آن را برای استفاده در صنایع حساس مانند صنایع دارویی و غذایی بسیار مناسب کرده است. از سوی دیگر، عمر طولانی قطعات و نیاز کمتر به تعمیرات باعث شده هزینه نگهداری آن پایین‌تر باشد. البته این مدل از انواع بلوور صنعتی نسبت به روتس از نظر قیمت اولیه گران‌تر است، اما به دلیل صرفه‌جویی در انرژی و طول عمر بالا در بلندمدت به‌صرفه‌تر خواهد بود.
بلوور توربو (Turbo Blower)
توربو بلوور در واقع یک فناوری مدرن‌تر نسبت به سایر انواع بلوور صنعتی است. این مدل از پره‌هایی با طراحی خاص و سرعت بسیار بالا استفاده می‌کند که قادرند هوا را با فشار و دبی زیاد تولید کنند. به نوعی می‌توان گفت توربو بلوور چیزی میان یک فن پرقدرت و یک کمپرسور پیشرفته است و به همین دلیل برای پروژه‌های بزرگ و زیربنایی انتخابی ایده‌آل محسوب می‌شود.
کاربرد توربو بلوور بیشتر در صنایعی است که به جریان هوای پرقدرت و مداوم در مقیاس بزرگ نیاز دارند. به عنوان مثال، در نیروگاه‌ها، صنایع پتروشیمی و خطوط هوادهی وسیع می‌توان این دستگاه را مشاهده کرد. البته به دلیل پیچیدگی طراحی و فناوری به‌کاررفته در ساخت، هزینه اولیه خرید و همچنین تعمیرات آن نسبت به مدل‌های سنتی بالاتر است. اما در عوض راندمان بالا و کارایی فوق‌العاده آن این هزینه‌ها را توجیه می‌کند.
بلوور رینگ یا ساید چنل (Ring Blower / Side Channel Blower)
بلوور رینگ یا همان ساید چنل بیشتر برای کاربردهایی طراحی شده که نیازمند فشار پایین اما جریان مداوم و یکنواخت هوا هستند. در این دستگاه هوا وارد کانال جانبی می‌شود و به کمک طراحی خاص پروانه‌ها، در طول کانال چند بار شتاب گرفته و سپس به سمت خروجی هدایت می‌شود.
این بلوورها از انواع بلوور صنعتی به دلیل طراحی ساده و سبک خود، صدای بسیار کمی تولید می‌کنند و نگهداری آن‌ها نیز آسان است. به همین دلیل بیشتر در صنایع سبک‌تر مثل ماشین‌آلات بسته‌بندی، دستگاه‌های پزشکی و حتی آکواریوم‌های بزرگ به‌کار گرفته می‌شوند. هرچند توان و فشار تولیدی آن‌ها به اندازه بلوورهای روتس یا توربو نیست، اما برای مصارف سبک و مداوم گزینه‌ای ایده‌آل به شمار می‌روند.
تفاوت انواع بلوور صنعتی و معیارهای انتخاب آن‌ها
همان‌طور که مشاهده شد، هر کدام از انواع بلوور صنعتی ویژگی‌ها و نقاط قوت خاص خود را دارند. تفاوت اصلی میان آن‌ها در فشار، دبی، میزان مصرف انرژی و حتی هزینه‌های نگهداری است.
برای مثال، اگر در یک کارخانه نیاز به انتقال حجم زیادی از هوا در فشار نسبتاً کم وجود داشته باشد، بلوور سانتریفیوژ انتخاب مناسبی خواهد بود. اما اگر شرایطی ایجاد شود که فشار ثابت و مداوم اهمیت بیشتری داشته باشد، بلوور روتس گزینه‌ی بهتری است. از سوی دیگر، در صنایعی که انرژی و هزینه‌های مصرفی اهمیت زیادی دارد، بلوور اسکرو با راندمان بالاتر به صرفه‌تر خواهد بود.
انتخاب درست بلوور صنعتی بستگی مستقیم به شناخت دقیق نیاز فرآیند دارد. در بسیاری از موارد، مهندسان باید میان هزینه اولیه خرید، هزینه‌های نگهداری و راندمان کلی دستگاه تعادل برقرار کنند.
کارایی بلوور چیست و چرا در صنایع ضروری است؟
حال که شناخت خوبی از انواع مختلف بلوورها پیدا کردیم و می‌دانیم بلوور چیست، می‌توانیم به پرسش مهم دیگری بپردازیم: “کارایی بلوور چیست؟” پاسخ به این سؤال بسیار گسترده است زیرا بلوورها در طیف وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند.
یکی از مهم‌ترین کارایی بلوور، تأمین اکسیژن در فرآیندهای بیولوژیکی است. به طور مثال، در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب، باکتری‌ها برای تجزیه مواد آلی به اکسیژن نیاز دارند و این اکسیژن توسط بلوورها تأمین می‌شود. در غیر این صورت فرآیند تصفیه با مشکل جدی مواجه خواهد شد.
در صنایع غذایی نیز بلوورها برای انتقال مواد پودری یا دانه‌ای مانند آرد، شکر یا غلات مورد استفاده قرار می‌گیرند. در اینجا جریان هوا جایگزین روش‌های مکانیکی شده و انتقال مواد با سرعت و ایمنی بیشتر انجام می‌شود.
همچنین در صنعت پتروشیمی و گاز، بلوورها برای جابه‌جایی گازها، تأمین هوای فشرده و حتی خنک‌سازی تجهیزات نقش حیاتی دارند. در کارگاه‌های صنعتی کوچک‌تر نیز بلوورها در سیستم‌های تهویه، خنک‌سازی ماشین‌آلات یا ایجاد مکش کاربرد دارند.
کاربرد بلوور در صنایع مختلف
اگر بخواهیم کاربرد بلوورها را به تفصیل بیان کنیم، می‌توانیم به بخش‌های مختلف اشاره نماییم:
تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب: تأمین هوای مورد نیاز باکتری‌ها.
صنایع غذایی: انتقال مواد پودری، خشک‌کردن یا تهویه خطوط تولید.
صنایع دارویی: ایجاد شرایط بهداشتی در خطوط تولید حساس.
پتروشیمی و پالایشگاه‌ها: انتقال گاز، خنک‌سازی و هوادهی در فرآیندهای شیمیایی.
کارخانه‌های سیمان و معادن: کمک به احتراق، انتقال مواد و کنترل گردوغبار.
ماشین‌آلات خاص: از بسته‌بندی و چاپخانه گرفته تا آکواریوم‌های بزرگ.