رزوه یا دنده دقیقا چیست؟
رزوه، یک بریدگی پروفیلی است که به صورت موج مانند و پیوسته در اطراف یک پیچ استوانه ای قرار دارد.
این رزوه ها همیشه قابل مشاهده نیست و ما از مزایایی که آنها برای ما دارند آگاه نیستیم. اما آنها در همه جا استفاده می شوند. به عنوان مثال، در وسایل نقلیه موتوری ما، حتی زمانی که عینک مطالعه خود را می زنیم نیز در حال استفاده از آنها هستیم. اتصال دهنده ها زندگی ما را آسان تر می کنند و به معنای واقعی کلمه همه چیز را کنار هم نگه می دارند.
همانطور که آنها همه کاره هستند، الزامات و بارهای بسیار ویژه ای روی قطعات رزوه ای وجود دارد. منتهی باید بدنید که یک تمایز اساسی وجود دارد بین:
دنده های نصبی (Mounting thread)
دنده های انتقال (Transmission thread)
دنده های حمل و نقل (Transport thread)
رزوه بست احتمالاً همان نوع رزوه ای است که بیشتر شما ابتدا به آن فکر می کنید. همانطور که در پیچ و مهره ها می بینیم، آنها رزوه های محکمی هستند.
رزوه های حرکتی نیز از انواع رزوه هایی هستند که حرکت چرخشی را به حرکت خطی تبدیل می کنند.
رزوه های حمل و نقل را امروزه در ماشین های کشاورزی و در انتقال آب به صورت پیچ می یابیم.
دنده های راست گرد (RH) و دنده های چپ گرد (LH)
معمولا رزوه های ساعتگرد (راست گرد) رزوه هایی هستند که با چرخاندن آنها در جهت عقربه های ساعت می توان آنها را محکم کرد. رزوه های چپ گرد (دنده های چپ گرد) کمتر رایج هستند که می توانند در خلاف جهت عقربه های ساعت به هم پیچ شوند. این اتصال همیشه برای جلوگیری از شل شدن دنده به دلیل حرکت خود استفاده می شود. به عنوان مثال پدال دوچرخه سمت چپ. رزوه چپ گرد را می توان با علامت اختصاری LH تشخیص داد، در حالی که رزوه راست گرد دارای مخفف RH است.
رزوه لوله
رزوه های لوله رزوه هایی هستند که در تاسیسات آب و گاز مورد استفاده قرار می گیرند. انتهای لوله ها می تواند دارای رزوه های داخلی و خارجی باشد. از یک طرف، بین رزوه های لوله مخروطی و مخروطی که خود آب بندی هستند، تفاوت است. از طرف دیگر، رزوه های لوله استوانه ای وجود دارند که به خودی خود موجب آب بندی نمی شوند و نیاز به آب بندی هایی مانند کنف دارند. مهم ترین رزوه های لوله در لیست ما با جزئیات بیشتری بررسی شده است.
چرا انواع مختلف رزوه وجود دارد؟
انواع مختلف رشته ها از تحولات تاریخی و ترجیحات فرهنگی ناشی می شوند. علاوه بر این، استانداردهای مختلف رزوه به دلیل الزامات ویژه در ظرفیت باربری وجود دارد. به همین خاطر شکل و نوع رزوه در اینجا یک عامل تعیین کننده است.
13 نوع رزوه مهم کدامند؟
در اینجا می‌خواهیم 13 نوع رزوه مهم را به شما معرفی کنیم. انواع رشته ها بر اساس انواع خاص کشور مرتب شده اند. فهرست ما به هیچ وجه بر اساس اهمیت ترتیب بندی نشده اند. از جمله مهمترین انواع رزوه ها عبارتند از:
انواع رزوه های ISO Metric
برای انواع رزوه های ایزو متریک، ابعاد همیشه بر حسب میلی متر داده می شود. گام با اندازه گیری فاصله بین دنده اول و دوم محاسبه می شود.
روزه متریک | میلیمتری
1- رزوه های متریک (M)
رزوه های متریک ISO یک رزوه استاندارد شده در سراسر جهان است و احتمالاً شناخته شده ترین و پرکاربردترین رزوه در اروپا است. گام و قطر بر حسب میلی متر اندازه گیری می شود. حرف رمز برای رزوه متریک M است. زاویه کناری 60 درجه است. علاوه بر این، این نوع رزوه دقیقاً در DIN 13 و DIN 14 تعریف شده است. DIN مؤسسه استاندارد سازی آلمان است.
2- رزوه ریز (دنده ریز) متریک ISO (MF)
رزوه ایزو متریک ریز یعنی (دنده ریز) شبیه به برادر بزرگتر خود ایزو متریک معمولی یا درشت است است. در اینجا حروف کد MF (Metric Fine) و زاویه پهلو 60 درجه است. با این حال، هر دو در گام متفاوت هستند. رزوه ریز متریک به عنوان مثال برای ساعت استفاده می شود.
3- رزوه لوله فولادی (Pg)
رزوه نوع 80 درجه
رزوه لوله زرهی فولادی یا رزوه زرهی (Pg) یک رزوه تاریخی است که در مهندسی برق استفاده می شد و در DIN 40430 تعریف شده است و امروزه به طور فزاینده ای با رزوه های متریک (DIN EN 50262) جایگزین می شود. زاویه کناری رزوه لوله زره پوش 80 درجه است.
4- رزوه ذوزنقه ای (Tr)
رزوه نوع ذوزنقه
رزوه ذوزنقه ای نام خود را مدیون نیمرخ رزوه هایی است که شکل ذوزنقه ای متقارن دارند. دنده ذوزنقه ای دارای حروف شناسایی Tr است و زاویه کناری آن 30 درجه است. سه استاندارد مختلف وجود دارد. DIN 103 رزوه ذوزنقه ای متریک ISO را تعریف می کند. در DIN 380 رزوه ذوزنقه ای مسطح تر است. و در نهایت در DIN 30295 رزوه ذوزنقه ای گرد می باشد.
انواع رزوه آمریکایی
برای انواع رزوه های آمریکایی، ابعاد همیشه به اینچ (1 اینچ = 25.4 میلی متر) داده می شود. زاویه پهلو همیشه 60 درجه است. تفاوت اصلی بین رزوه های مختلف یکپارچه آمریکایی در گام آنهاست. اینها نیز بر حسب رزوه در هر اینچ نشان داده شده اند. برای تعیین گام، تعداد رزوه ها در یک اینچ شمارش می شود.
5- Unified National Coarse Thread (UNC)
شکل رزوه UNC
رزوه UNC یک رزوه استاندارد است که عمدتاً در ایالات متحده استفاده می شود و معادل آمریکایی رزوه Metric ISO است. فقط از واحد اندازه گیری اینچ به جای سانتی متر استفاده می شود. زاویه پهلو – مانند رزوه ایزو متریک 60 درجه است.
6- Unified National Fine Thread (UNF)
این نوع رزوه در واقع معادل آمریکایی دنده ریز می باشد که مانند رزوه ریز ایزو متریک است و مانند UNC، زاویه پهلو 60 درجه دارد.
7- Unified National Special Thread (UNS)
دنده های نوع UNS یک رزوه خاص است که با سایر موضوعات آمریکایی در گام متفاوت است. در اینجا نیز زاویه پهلو 60 درجه است. این نوع رزوه برای پایه های میکروفون نیز استفاده می شود.
8- National Taper Pipe (NPT)
شکل رزوه NPT گاز 60 درجه
رزوه NPT یک رزوه لوله مخروطی شکل است که برای اتصالات لوله استفاده می شود. زاویه پهلو آن نیز 60 درجه است. برخلاف NPTF، این نوع فقط در فشار کم قابلیت (self-sealing) را دارد.
9- National Taper Pipe Dryseal (NPTF)
NPTF یک رزوه لوله مخروطی است که به خودی خود موجب آب بندی می شود و دارای زاویه کناری 60 درجه است. تفاوت اصلی با رزوه NPT این است که رزوه های داخلی و خارجی روی یکدیگر همپوشانی دارند و بنابراین می توانند بدون استفاده از درزگیر ، خود آب بندی شوند.
رزوه های Whitworth انگلیسی
رزوه ی Whitworth به نام مخترع آن آقای Josep Whitworth نامگذاری شده است. مهندس بریتانیایی اولین استانداردسازی رزوه در جهان را در سال 1841 معرفی کرد و بنابراین بر تولید انبوه رزوه ها تأثیر گذاشت. رزوه Whitworth بر حسب اینچ مشخص شده و دارای زاویه کناری 55 درجه است. این نوع رزوه عمدتاً در پادشاهی بریتانیا استفاده می شود.
شکل رزوه انگلیسی 55 درجه
10- استاندارد دنده درشت انگلیسی Whitworth Coarse (BSW/WW)
استاندارد Whitworth انگلیس از یک طرف یک رزوه استاندارد و از طرف دیگر یک رزوه پیچ است. اغلب با علامت اختصاری W یا WW مخفف می شود. از نظر معنا و کاربرد معادل رزوه ایزومتریک است. بر حسب اینچ مشخص شده و دارای زاویه کناری 55 درجه است.
11- استاندارد دنده ریز انگلیسی (BSF)
British Standard Fine نوع انگلیسی دنده ریز است. معنی و کاربرد با رزوه ریز متریک مطابقت دارد. رزوه نیز برای BSF بر حسب اینچ مشخص شده است و دارای زاویه کناری 55 درجه است.
12- استاندارد لوله انگلیسی British Standard Pipe (BSP/ G)
BSP در واقع کد استاندارد انگلیسی رزوه لوله است. این نوع یک رزوه استوانه ای است و بنابراین به تنهایی موجب آب بندی نمی شود. این نوع با علامت اختصاری G شناخته می شود. یک ویژگی خاص کوچک این نوع این است که مشخصات اینچ با قطر اینچ مطابقت ندارد. به عنوان مثال: “BSP 1 = تقریبا. 33.25 میلی متر.
13-استاندارد برای رزوه لوله مخروطی British Standard Pipe Taper (BSPT/ R)
این نوع دارای یک رزوه خارجی مخروطی شکل و یک رزوه داخلی استوانه ای است. اغلب به صورت اختصاری R (رزوه نرینه مخروطی) و Rp (رزوه مادگی استوانه ای) نامیده می شود. این نوع دارای قابلیت (Self-sealing) می باشد یعنی خود به تنهایی موجب آب بندی می شود.
اینها 13 تا از مهم ترین رزوه هایی بودند که می بایست شما می دانستید. حال می توانید این مدل رزوه ها را در صفحه قلاویز کاملا مشاهده نمایید.
همچنین اگر به دنبال سایر ابزار تراشکاری هستید می توانید روی آن کلیک کنید و یا به صفحه اصلی بروید.
مطالب بیشتر: تنگستن کارباید معدنی